(ਤਾਨਿਆ ਮੋਮੀ)
ਵਿਸਾਖੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ - ਇਹ ਇੱਕ ਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪੁਲ ਹੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਵਰਤਮਾਨ ਨੂੰ ਮੇਰੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤ ਵਾਢੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਪੱਕੀਆਂ ਕਣਕਾਂ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਨਾਲ ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।ਤਾਜ਼ੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਢੋਲ ਦੀਆਂ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅਵਾਜਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚੱਲਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਿੰਡ ਜਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਰੰਗੀਨ ਪੱਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਦਮੀ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ, ਗਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਨੱਚਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੌਂਸਲੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉੱਡਦੇ ਪਤੰਗਾਂ ਵਾਂਗ ਉੱਚੇ ਹੁੰਦੇ। ਇਹ ਖੁਸ਼ੀ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ, ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਮੈਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹਾਂ।
ਪਰ ਵਿਸਾਖੀ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੈ - ਇਹ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ, ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਮੋਮੀ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ੇਖਪੁਰਾ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ) ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਲਹਿਰਾਉਂਦੀਆਂ ਸੁਨਹਿਰੀ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਦਾ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਭਰਪੂਰ ਝਾੜ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ, ਤਾਂ ਜਸ਼ਨ ਉਸੇ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਹੇ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦਾ ਵਿਛੋੜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਘਰ ਕਰ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਵੀ, ਵਿਸਾਖੀ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲਾਪਣ ਲੈ ਕੇ ਆਈ, ਜੋ ਕਿ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਅਸਲ ਅਰਥ ਸਮਝਦੇ ਸਨ - ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਉੱਠਣ, ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਅਰਦਾਸ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਈਆਂ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਤਾਜ਼ੇ ਬਣੇ ਛੋਲੇ, ਪੂਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਖੀਰ ਨੂੰ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚਮਕ ਉੱਠਦੀਆਂ ਸਨ।
ਇੱਥੇ, ਵਿਸਾਖੀ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹੀ ਸਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੀਰਤਨ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਨੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਹਵਾ ਨੂੰ ਰੁਸ਼ਨਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਮੈਨੂੰ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਸੁਣਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਮੈਂ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਯਾਦਾਂ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਨਵਸ 'ਤੇ ਪੇਂਟ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਸੁਨਹਿਰੀ ਖੇਤਾਂ, ਨੱਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਪੇਂਟ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਜੋ ਵਿਸਾਖੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਮੇਰਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ, ਜੋ ਇੱਥੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖ ਵਿਰਾਸਤ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਿਸਾਖੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਜਾਂ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਗਠਨ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਹੈ - ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਬਾਰੇ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੌਣ ਹਾਂ, ਆਪਣੇ ਅਤੀਤ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਲੱਭਦੇ ਹਾਂ, ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਹੋਈਏ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਖੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਮੁਬਾਰਕਾਂ।
14 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2016 ਨੂੰ, ਮੈਨੂੰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ. ਦੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ "ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ" ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਭੁੱਲ ਅਨੁਭਵ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ, ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਮੋਮੀ, ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਧੀ ਨਾਲ ਉਸ ਪਲ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ। ਸੱਚਮੁੱਚ, ਇਹ ਵਿਸਾਖੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਯਾਦ ਸੀ।
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login